Demokrasinews Haber

Pazartesi günü güney sınır kapılarında toplanan yüzlerce Suriyeli mülteci, Beşar Esad hükümetinin çöküşünün ardından evlerine dönmeye hazırlanıyor.

Suriye tarafındaki Bab al-Hawa ve Bab al-Salameh kapılarına karşılık gelen Cilvegözü ve Öncüpınar kapılarında, mülteciler valiz veya çuvallardaki eşyalarıyla geldi ve birçoğu soğuk havaya rağmen geceyi kampta geçirdi.

2016'da Şam'dan kaçan 28 yaşındaki Muhammed Zin rahatladığını ifade etti. Associated Press'e (AP) konuşan Zin, "Esad bizi vuruyordu, öldürüyordu. Şimdi Suriye'ye döneceğim. Tanrı'ya şükür, savaş bitti," dedi.

Esad yönetiminin bitişi, Türkiye'deki 3 milyon Suriyeli tarafından da memnuniyetle karşılanırken, Suriye Konsolosluğu'nun bayrağı da muhaliflerin bayrağıyla değiştirildi.

29 yaşındaki Mustafa Sultan, Esad döneminde hapse atılan ağabeyine kavuşmak için sınırı geçtiğini söyledi.

"Onu 13 yıldır görmedim," diyen Sultan, şunu da sözlerine ekledi: "Hapishaneler boşaltıldı, bu yüzden hayatta olup olmadığını görmeye gidiyorum."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'de istikrarın sağlanmasıyla birlikte gönüllü geri dönüşlerin artacağını belirterek, kalabalığı azaltmak için üçüncü bir sınır kapısını yeniden açmayı planladığını duyurdu.

Erdoğan, "Suriye istikrara kavuştukça inşallah gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönüşler artacaktır," dedi.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da yaptığı açıklamada, Suriye'ye geri dönüşlerin günlük 300-350 civarında olduğunu ancak Esad yönetiminin devrilmesinin ardından bu sayının 1,5-2 katına çıktığını belirtti.

"Bizim sınır kapılarımızda gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönüşler için günlük kapasitemiz 3.000 civarındaydı. Günlük 350-400 kişi geçtiği için bu kapasite yeterliydi. Ancak geçiş sayıları artabileceği için bunu şimdi 15.000-20.000 kapasiteye çıkardık," diyen Yerlikaya, 2016'dan şu ana dek 737.000 geçici koruma altındaki Suriyelinin ülkelerine geri döndüğünü de sözlerine ekledi.

"Şu an ülkemizde geçici koruma altındaki Suriyelilerin sayısı 2,9 milyon. Hepsinin adres güncellemeleri yapıldı."

"Suriye'de yaşananları anbean takip ediyoruz. 13 yıllık aradan sonra Suriyelilerin ülkelerine geri dönme hayallerinin olduğunu görüyoruz. Geçici koruma altında bulunan 1,2 milyon Halepli var," diyen Bakan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Sadece İçişleri Bakanlığı olarak değil, diğer bakanlıklarımızla da koordineli olarak çalışıyoruz. Gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönüşü kolaylaştırıcı neler yapabileceğimizin üzerinde çalışıyoruz. Bunları da zamanı gelince açıklayacağız."

Suriye'de iç savaşın başladığı 2011 yılında Türkiye yüzbinlerce Suriyeli mülteciyi kabul etmişti. Ancak ekonomik sıkıntıların yaşandığı bir ortamda kamuoyunun mültecilere yönelik bakış açısı kısa sürede değişti ve Erdoğan hükümetini mültecilerin güvenli ve gönüllü geri dönüşleri için tedbirler aramaya sevk etti.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye'nin Suriye'nin yeniden inşası ve güvenli geri dönüşlerin sağlanması konusundaki kararlılığını bir kez daha teyit etti.

Fidan, "Suriyelilerin güvenli ve gönüllü geri dönüşlerini sağlamak ve ülkeyi yeniden inşa etmek için çabalarımızı sürdüreceğiz," dedi.

Cilvegözü'nde yetkililer, sadece uygun belgelere sahip olanların kapıya yaklaşmasına izin verdi.

Türkiye'ye 2019 yılında gelen 31 yaşındaki Zekeriya Mori el-Şami de ailesiyle birlikte sınırı geçmek için bekleyenler arasındaydı. Halep'te yıkılan evini yeniden inşa etmeyi planladığını belirtti.

Hama'dan gelen inşaat işçisi Sami Abdel-Latif de ailesine kavuşmayı umuyor. Belirsizliği kabullenmekle birlikte, "Her şey Beşar'dan iyidir" diyor.

Şam'a dönmeye hazırlanan Malak Matar da yenilenme fırsatından söz etti.

"Kendinizi psikolojik olarak özgür hissediyorsunuz - kendinizi ifade edebiliyorsunuz" diyen Matar, insanların 14 yıldır bu anı beklediğine işaret etti.

"Suriyeliler iyi organize olmuş ve ülkelerine sahip çıkan bir devlet yaratmak zorundalar. Bu yeni bir aşama."

EURONEWS