Demokrasinews Haber

Nusra Cephesi'nin, Ahmed Şeria'nın (Ebu Muhammed Colani) liderliğinde IŞİD'ten ayrılmasından sonra, bazıları İdlib'e giderek Nusra'ya katıldılar. Şu anda IŞİD'in radikal militanlarının birçoğu Heyet Tahrir Şam (HTŞ) saflarında yer almakta.

Ahmed Şeria, örgütündeki savaşçıların yüzde 30’unun Suriye dışından geldiğini açıkladı. HTŞ içindeki Kürt savaşçılarının sayısı yaklaşık 300’dür, ancak bu grup içinde Beluç ve Gilek kökenli savaşçılar da bulunmaktadır; bunların çoğunluğu ise Kürt’tür.

Suriye’de Esad rejiminin düşmesi ardından Colani'nin Kürt yardımcılarından biri olan Abdulrahman Fetahi, HTŞ içindeki Kürt savaşçıların rolüne ilişkin açıklamalarda bulundu. Ayrıca Lazkiye'den bir Kürt savaşçı, rejime karşı başarılarını anlatan bir video yayımladı. Bu videolardan sonar HTŞ içerisindeki Kürt militanlarının sayısı merak konusu oldu. 

Bu rapor, Rûdaw İngilizce bölümünde Haziran 2020’de yayımlanan Fazıl Hewrami’nin detaylı bir araştırmasının özetidir.

Kürtler HTŞ'ye nasıl katıldı? Kürt savaşçıların rolü ne? Ne zamandan beri bu grubun içindeler?

Bu soruları yanıtlamak için Kürtlerin HTŞ saflarına katılım hikayesini incelemek gerekiyor.

Abdulrahman Fetahi Nisan 2019'da İdlib'de savaşçılarıyla konuşuyor

Rûdaw, 2020'nin başlarında, Kürtlerin bu silahlı grup içindeki rolüne dair çeşitli video ve çevrimiçi bilgileri inceledi. Bu incelemeler, Kürt savaşçılara verilen görevlerin Lazkiye ve Tartus arasında kalan sahil bölgesinde yoğunlaştığını ortaya koydu. Bu bölge, Suriye'nin kuzeybatısındaki Alevi bölgeleridir.

2015'ten sonra, Kürt savaşçılar Kürdistan'ın farklı yerlerinden binlerce kilometre yol katederek bu gruba katıldılar. Bu kişiler, El-Kaide döneminin radikallik düşüncesine sahip olup, Suriye iç savaşının başlamasıyla bu ülkede kendilerine bir sığınak bulmuşlardır.

Suriye'deki IŞİD halifeliğinin Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ve IŞİD'e karşı uluslararası koalisyon tarafından yıkılmasının ardından çoğunlukla HTŞ'ye katıldılar ve Kürt kıyafetleriyle eğitildiler.

Bu kişiler, HTŞ'nin kontrol ettiği ve yaklaşık üç milyon kişinin yaşadığı bölgelerde faaliyet göstermeye başladılar. Aralarında Kürt savaşçıların da bulunduğu HTŞ savaşçıları İdlib ve başka yerlerde tüneller inşa ediyor, Suriye'de daha fazla bölgeye saldırıp Şam'ı ele geçirmeye hazırlanıyordu.

HTŞ içindeki 12 yaşındaki çocuklar

Fazıl Hewrami'nin 2020'de yayımladığı rapor, HTŞ içindeki Kürtlerin oluşturduğu grupların detaylar sunmaktadır. Kürt gruplara ilişkin çevrimiçi platformlarda 10-12 yaşlarında Zuber Kurdi isimli bir silahlı çocuğun adını verdiği ortaya çıkıyor. HTŞ'nin Telegram'daki Kadsiye sayfasında silahlı ve askeri kıyafetler içerisindeki bu çocuk, 16 Mayıs 2020’de  İdlib'in yeşil alanlarında öldürüldü.

Zuber Kurdi, 16 Mayıs 2020'de İdlib'de öldürüldü

Bombalar, dronlar ve Kürt savaşçılar

Silahlı eğitim alan HTŞ içerisindeki Kürtler, 2018-2023 yılları arasında Suriye ordusuna ve diğer silahlı gruplara karşı çeşitli operasyonlar düzenlediler. Bu operasyonlar sırasında birçok Kürt savaşçı öldürüldü.

Grubub Aba isimli sayfasında yayımlanan videolardan birinde, HTŞ’deki Kürt savaşçı Abdullah Kurdi 24 Aralık 2002’de İdlib'in Cercınaz kasabasında bombalı araçla kendini havaya uçurduğu görülüyor.

Bu arada mevcut diğer videolar, Kürt savaşçıların savaş uçaklarının bombalaması korkusuyla HTŞ saflarında çok sayıda tünel inşa ettiğini ve bu tünellerde havan, silah ve mühimmat depolandığını gösteriyor. Kürt grubu 2016’da hen Suriye rejimine hem de IŞİD’e karşı olmak üzere iki cephede savaşa katıldılar.

HTŞ'deki Kürt savaşçılar ve gruplar

İran Sünni Göç Hareketi adlı bir grubun 2016 yılının ortalarında El Nusra Cephesi'ne biat etmesinden sonra, üyelerinin çoğunun Rojhılatlı (Doğu Kürdistan) Kürtler olması nedeniyle örgütteki Kürtlerin sayısı arttı. Zamanla bu grup, Fethi Şam Cephesi adıyla bilinen daha geniş bir yapıya entegre oldu.

Ancak hiçbir zaman örgüt içerisinde bir Kürt grubu oluşturmadılar. İranlı Kürt olmayan cihatçılarla temaslarını sürdürdüler.

Rojhılat’ın (Doğu Kürdistan) en tanınmış cihatçı isimlerinden Abdulrahman Fetahi, 2016 yılında Suriye'ye giderek El Nusra Cephesi saflarına katıldı. Ancak İran'ın Sünni göçmen hareketindeki Suriye Kürt grubuna katılmadı. Örgütün birçok kademesinde kendisine sorumluluklar verildi. Daha sonra İran'ın Sünni Göçmen Hareketine, Suriye Fetih Cephesi gibi yeni gruplar katılınca Fetih'in daha fazla önem örgüt içerisinde önem kazandığı ve konuşmaları ile öne çıktığı görülüyor.

HTŞ'deki Kürtlerin sayısı

Silahlı gruptaki Kürt savaşçıların sayısı her zaman tartışmalıydı. Rûdaw’ın yaptığı araştırmalara göre 2020 sonrası raporlarda yaklaşık 3000 Kürdün HTŞ saflarında yer aldığını gösteriyor.  

Rûdaw'a göre Suriye'de iç savaşın patlak vermesinden kısa bir süre sonra El Kaide'nin bir kolunun IŞİD ile bağlantısı vardı. El Kaide'nin Ebu Muhammed Colani liderliğindeki kolu El Nusra Cephesi adını seçmeden önce gruba Rojhılat'ın farklı bölgelerinden, Güney Kürdistan'dan, Afganistan'dan ve diğer bölgelerden insanlar bu gruba katıldı.

Ensar İslam'ın 2019'da savaşçılarına verdiği eğitim

El Nusra Cephesi bünyesindeki güney ve doğu Kürdistan'daki Kürtler, örgütün bir Kürt üyesinin öldürülmesi ardından ‘Kosari Grubu' ismiyle bir Kürt grubu kurdu. IŞİD ve El Nusra bölündüğünde bu Kürt grup da bölündü; Bazıları El Nusra'da kaldı, diğerleri ise daha sonra IŞİD’in Kürt taburu Selahaddin Taburu'nun kurulmasyla Ebu Bekir el Bağdadi'ye bağlılık sözü verdi.

El Nusra Cephesi'ndeki “Kosariler” aynı şekilde ve aynı isimler altında ancak daha az sayıda faaliyet göstermeye devam etti. 2015 baharında IŞİD'in baskısı altında Irak'tan Suriye'ye giden Ensar El İslam ile yakınlaştılar. Önceki aşamadan farklı olarak sayıları 50 ila 100 kişi arasında değişen Kürt grubu, kendilerine gerekli görev ve sorumlulukları vermediği gerekçesiyle 2016’da Ensar el-İslam saflarından ayrıldılar.

Daha sonra Suriye'de İran Sünni Göçmen Hareketi'ni oluşturdular. Her ne kadar Suriye'deki bazı köklü değişiklikler ve isim değiştirmesine rağmen yeniden El Nusra Cephesi'ne yaklaşmaya zorlanan grubun bu yaklaşımı yalnızca ideolojik bir tutumdan ibaretti.  

Örgütsel olarak bağımsız hareket ettiler, hatta kendi bayraklarını ve logolarını oluşturdular. El Nusra Cephesi'nin Kadsiye adında ayrı bir medya bölümünü açtılar. Bu şekilde hareket etmeye devam ettiler.

Silahlı gruplara yönelik, baskı ve bombardımanları artması sonrasında Kürt savaşçılar da dağıldı ancak Hama ve İdlib'de toplanmayı başardılar, oradaki faaliyetlerini sürdürdüler.

HTŞ saflarında öldürülen önde gelen Kürtler

Son dokuz yılda HTŞ saflarında Hama, İdlib ve diğer bölgelerde olmak üzere Güney ve Doğu Kürdistan'dan katılan Kürtler de dahil olmak üzere çok sayıda Kürt savaşçı öldürüldü.

Kürtçe Ebu Şakil Kurdi, Maulavi Belucçi, Ebubekir Tevhidi, Ebu Qaidi Kurdi, Seyfu İslami Belucçi, Abdul Rauf Kurdi, Yunus Kurdi, Muhammed Fatih Kurdi ve Selim Kurdi gibi çoğunluğu Kürtlerden oluşan yaklaşık 300 Kürt, Beluc ve Gilaki savaşçısının öldüğü belirtiliyor

Grupta 2020'den bu yana kaç Kürt'ün daha öldürüldüğü belli değil ancak, Kürtleri gruba çekmenin, onları denetlemenin ve eğitmenin sorumluluğunu Abdulrahman Fetahi’nin üstlendiği çok açık.

2020'de Kuzeybatı Suriye'de öldürülen İslami gruplardaki Kürt savaşçıların bazıları

Abdurrahman Fetahi kimdir?

Abdulrahman Fetahi, Rojhılatlı bir Kürt’tür. 1970'lerin ortalarına kadar Halepçe'de Sünni Kürt Abdulkadir Tevhidi'nin öğrencisi olarak eğitim gördü.

Fetahi’nin öğrencisi olduğu Abdulkadir Tevhidi,  monarşinin devrilmesinden sonra İran Halk Devrimi'nde kendisine verilen sözleri yerine getirilmediği gerekçesiyle 1984 sonlarında İran'da Sünniler için Tevhidi Hareketi'nin kurulduğunu duyurdu. Abdülkadir Tevhidi Cihadi, eğitim kamplarının İran İslam Cumhuriyeti tarafından yıkılıp Hawramabad'a sürülmesi, 3 üyesinin idam edilmesi ve hareketine yer kalmaması üzerine hareketinin merkezini Afganistan'a taşıdı. Hareketin Halepçe'deki kısmı varlığını sürdürdü. Birçok  yerde faaliyet yürüten üyelerinin arasında Abdulrahman Fetahi de vardı.

Fetahi, Ranya ve Kandil'de bir grup öğrenciyle din dersi veriyordu.

Fetahi, İdlib’de HTŞ’nin bir medya organına verdiği röportajda şunları söyledi:

"1993 baharında Ranya'da Kürdistan İslami Hareketi'ne ait bir dini okulda dini dersler vermeye başladım."

Fetahi ayrıca Tevhidi’nin bir öğrencisi olarak Ranya'da Cuma hutbelerinde “cihad” ve “savaş” hakkında konuşmalar yaptığını söyledi.

Tevhidi o anda kendini cihada adamış bir öğrenci bulduğunu biliyordu.

Fetahi daha sonra kendisini 2000'den 2015'e kadar El Kaide ve diğer grupların içinde buldu ve burada insanları cihada çekmekle görevliydi.

Abdulrahman Fetahi'nin Suriye'ye gidişinin hikayesi, Ensar İslami üyelerini ile uzantılarının Recayi Şehr  hapishanesinden serbest bırakılmasının ardından 2015'e kadar uzanıyor. İdlib'e nasıl ulaştığı ise bilinmiyor. Ancak 2015'in başlarında İran'da görüldü ve ardından Suriye'ye giderek ‘cihad çağrısına’ öncülük etti ve insanları grubun saflarına çekmeye başladı. Abdulrahman Fetahi’nin, HTŞ saflarındaki Kürt savaşçılara Kürtçe konuşmalar yaptığı birçok videoda yer alıyor. Son beş yıldır kendisine grupta vaiz olarak görev veriliyor.

RUDAW