Demokrasinews Haber

Aşağıdaki sorularımın Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu tarafından Anayasanın 98. ve İçtüzüğün 96. ve 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. 02.09.2024


Dilan KUNT AYAN
Şanlıurfa Milletvekili

Sağlık hizmetlerine erişim, Anayasa’da sosyal devlet ilkesi bağlamında vatandaşların temel haklarından biri olarak tanımlanmıştır. Türkiye'de de sağlık hizmetlerinin anayasal bir hak olarak kabul edilmesi, devletin vatandaşlarına ücretsiz ve ucuz, kamusal sağlık hizmeti sunma yükümlülüğünü ifade eder.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 56. Maddesi:
"Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Devlet, sağlık hizmetlerini ve çevre sağlığını koruma ve geliştirme görevini üstlenir. Herkes, sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına sahiptir. Devlet, özel sağlık kuruluşlarının yanı sıra, kamu sağlık hizmetlerinin etkili bir şekilde sunulmasını sağlamakla yükümlüdür."

Devlet yükümlülüğü gereği, sağlık hizmeti sunma işini Sağlık Bakanlığı eliyle yürütür ve hangi hastalıkların tedavisi ve hangi işlemlerin devlet tarafından verileceği Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenir.

Urfa’nın Haliliye ilçesinde yaşayan 39 yaşındaki hidrosefali (beyin omurilik sıvısının beyindeki boşluklarda birikmesi ve kafa içindeki basıncı artırması) hastası Selahattin Alpay, Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında yapılması gerektiği halde, uzun zamandır şant ameliyatını olamadığını tarafımıza iletmiştir.

Bebekken geçirdiği menenjit sonucunda hidrosefali hastası olarak hayatını geçirmeye mecbur kalan Alpay, bu hastalık nedeniyle sol gözünü kaybetmiş, iş yapamaz hale gelmiş ve son olarak sağ tarafının uyuşmasıyla hayati risk yaşamıştır. Bunun üzerine Urfa’da ve Antep’te devlet hastanelerine gitmiş, kendisinin bir an önce şant ameliyatı olması gerektiği söylenmiş ancak önce “devlet hastanesinde bu cihaz yok” denerek daha sonrasında da “biz bu ameliyatı yapamayız” denerek özel hastanelere yönlendirilmiştir.

Özel hastaneler ise bu ameliyat ve tedavi için 200.000- 800.000 TL arasında ücret çıkartmıştır. Selahattin Alpay, yoksul ve hasta bir işçi olarak bu miktarları ödeyecek durumu yoktur ve kamusal sağlık hizmeti kapsamında yapılması gereken ameliyat için devlet hastanelerinin ameliyat yapmaması veya yapmayacak durumda olması, devletin asli sorumluluğunu yerine getirmediğini göstermektedir.

Devlet hastanelerinde, eğitim ve araştırma hastaneleri dahil olmak üzere son yıllarda büyük bir tıbbi cihaz eksikliği, hekim eksikliği ve niteliksiz, yetersiz sağlık hizmetleri sorunu devam etmektedir. Yurttaşlar, maddi ve manevi olarak ağır bir yük olan hastalıklarının yanı sıra hayatta kalabilmek için özel sağlık sistemlerine yönlendirilerek çaresiz bırakılmaktadır.

Urfa gibi 2.5 milyon insanın yaşadığı bir şehirde, oldukça hayati ve önemli bir ameliyatın fiziki ve teknik imkansızlıklar nedeniyle yapılamaması sağlık hizmetleri yürütme sorumluluğu olan Bakanlığınızın görev alanına girmektedir.

Bu bağlamda;
1- Hidrosefali hastalığı ve tedavisi için gerekli olan Şant ameliyatı SGK kapsamında olmasına rağmen, son 5 yılda kamu hastanelerinde şant ameliyatı olan hasta sayısı kaçtır, yıllar içinde bu ameliyatın yapılma oranı nasıl seyretmiştir?
2- Kamu hastanelerinde şant ameliyatı olmak için başvurduğu halde, talepleri reddedilen veya ameliyatları gerektiği zamanda yapılmayan kaç hasta olduğuna dair Bakanlığınızın herhangi bir araştırma ve soruşturması var mıdır?
3- Selahattin Alpay’a Urfa ve Antep Devlet Hastaneleri’nde “bu ameliyatı yapmıyoruz” şeklinde cevap verildiği iddiaları doğru mudur, görevi ihmal ederek suç işleyen sorumlular tespit edilmiş midir, haklarında soruşturma başlatılmış mıdır?
4- Selahattin Alpay’ı özel hastanelere yönlendiren devlet hastaneleri çalışanlarının bu işlemlerinde herhangi bir kâr ve menfaat elde edip etmediğine dair herhangi bir soruşturma yürütülmekte midir?
5- Selahattin Alpay’ın SGK kapsamında olan ameliyatı kamu hastanelerde olamamasının gerçek nedeni nedir, bu durumdaki hastalar için Bakanlık nasıl bir yol önermektedir?
6- Hayati risk altında yaşayan hastaların sağlığa erişim haklarının ihlal edilmesi, ameliyat olamaması nedeniyle sakatlık veya ölümle karşılaşması halinde kim veya kimler sorumlu olacaktır?
7- 2021 yılından beri kamu hastanelerinde tıbbi cihaz eksikliği olmasının temel nedeni nedir? Bu konuda Sağlık Bakanlığınız hangi çalışmaları yürütmektedir?
8- Son 5 yılda Urfa, Antep, Mardin gibi illerde kritik ve önemli ameliyatları yapmaya yetkin operatör hekim eksikliğinin nedeni nedir, Bakanlığınız bu konuda hangi çalışmaları yapmaktadır?
9- Son 5 yılda tıbbi cihaz ve uzman hekim eksikliği nedeniyle tedavi olabilmek için maddi manevi ağır külfet altında olan yurttaşların sorunlarının çözülmesi ve meydana gelen zararların tazmin ve sorumluluğunun alınması için Bakanlığınız hangi adımları atmıştır, nasıl bir yol haritası geliştirmiştir?
10- Kamu hastanelerinde yapılması gerektiği halde özel sağlık sistemine gitmek zorunda kalan hastalar fahiş ameliyat ve tedavi ücretleriyle karşılaşmaktadır, Bakanlığınız bu konuda ulaşılabilir özel sağlık hizmetleri kapsamında bir çalışma yürütmekte midir?