DAMLA MEDYA

ABD Başkanı'nın artan baskısı altında Moskova, önümüzdeki Pazartesi günü İstanbul'da Ukrayna ile yeni bir doğrudan görüşme turu önerdi.

Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın bu önerinin "barış sürecinin başarısıyla sadece sözde değil içtenlikle ilgilenen herkes" tarafından destekleneceğini umduğunu söyledi.

Açıklama, Rusya'nın birkaç gün üst üste yüzlerce insansız hava aracı ve füze ateşleyerek Ukrayna'ya yönelik şimdiye kadarki en büyük hava saldırısını başlatmasının ardından geldi.

Lavrov, ABD Dışişleri Bakanı ile de görüştüğünü ve kendisine müzakerelerin bir sonraki turu için Moskova'nın "özel önerilerini" sunduğunu söyledi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Lavrov'un ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'yu "Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında 19 Mayıs'ta varılan anlaşmaların uygulanması konusunda bilgilendirdiği" belirtildi.

Bu anlaşmaların tam olarak neleri içerdiği ve Moskova'nın "özel tekliflerinde" neler olduğu konusunda daha fazla ayrıntı verilmedi.

19 Mayıs'ta Trump ve Putin arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde Rusya Devlet Başkanı Trump'ın "gelecekteki olası bir barış anlaşmasına ilişkin bir memorandumu müzakere etmeye hazır olduğunu" dile getirdiğini söyledi.

Ancak Putin, Moskova'nın taleplerini yinelerken, gelecekteki bir barış anlaşmasının ilk adımı olarak ateşkes fikrini reddettiğini belirtti.

Görüşme sırasında Putin ayrıca Trump'a Rusya'nın gelecekteki anlaşma için bir "memorandum" hazırlayacağı, Ukrayna'nın da ayrı bir memorandum hazırlayacağı sözünü verdi.

'Barış memorandumunda' neler var?**

İstanbul'da 16 Mayıs'ta yapılan ilk tur görüşmelerin ardından Ukrayna ve Rusya'nın pozisyonlarını ortaya koyan memorandumlarını hazırlamaları gerekiyordu.

Kiev barış şartları belgesini sunduğunu açıkladı ve Rusya'nın da görüşmelerden önce aynı şeyi yapmasında ısrar etti.

Türkiye'deki heyete başkanlık eden Ukrayna Savunma Bakanı, "Ruslarla daha fazla görüşmeye karşı değiliz ve onların memorandumunu bekliyoruz," dedi.

Rustem Umerov çarşamba günü "Rus tarafının belgelerini incelememiz için bize sunmaları için yola çıkmadan önce en az dört günleri daha var. Diplomasi esaslı olmalı ve bir sonraki toplantı sonuç vermeli," dedi.

Ancak Moskova bu belgeyi daha önce değil sadece pazartesi günü İstanbul'da sunmakta ısrar ediyor. Lavrov, Rus heyetinin "2 Haziran Pazartesi günü İstanbul'da yapılacak ikinci tur doğrudan görüşmeler sırasında Ukrayna heyetine bir memorandum sunmaya ve gerekli açıklamaları yapmaya hazır olduğunu" söyledi.

Moskova ekibinin "krizin temel nedenlerinin güvenilir bir şekilde üstesinden gelmenin tüm yönlerine ilişkin pozisyonumuzu ortaya koyan ilgili bir memorandumu derhal hazırladığını" da sözlerine ekledi.

Kremlin, 2022'nin başlarında Ukrayna'yı geniş çaplı işgali öncesinde "temel nedenler" terimini kullanıyor ve komşu ülkeye karşı yürüttüğü topyekûn savaşı meşrulaştırmak için bu terime defalarca atıfta bulunuyor.

Moskova, diğer maksimalist taleplerinin yanı sıra, Kiev'in, Moskova'nın hiçbir zaman kontrol etmediği topraklar da dahil olmak üzere, ilhak ettiğini iddia ettiği kısmen işgal edilmiş dört Ukrayna bölgesinden çekilmesini de "temel nedenler" olarak görüyor.

Rusya'nın yeni memorandumunun NATO'nun doğuya doğru genişlemeyeceğine dair yazılı bir taahhüt de içerdiği ve Ukrayna, Gürcistan ve Moldova'nın NATO'ya katılmasını fiilen engellediği bildiriliyor.

Haberlere göre Moskova ayrıca bazı Batı yaptırımlarının kaldırılmasını ve dondurulmuş Rus varlıklarının çözüme kavuşturulmasının yanı sıra "Rusça konuşan Ukraynalıların korunması" gibi daha önce belirtilen hedefleri de talep ediyor.

Rusya, Ukrayna'nın dil kullanımı konusunda vatandaşlarına herhangi bir baskı uyguladığına dair somut bir kanıt sunmakta defalarca başarısız oldu.

Moskova'nın taviz vermeye hazır olmadığını göstermesi, bunun yerine Kiev'in topraklarını terk etmesi ve AB ve NATO üyeliği hedeflerinden vazgeçmesi konusunda ısrar etmesi dikkat çekici.

Başkanlar arasında görüşme yok

Kremlin, Putin'in müzakere sürecinin bir aşamasında Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenskiy ile görüşmeyi kabul edip etmeyeceği konusunda yorum yapmadı.

İstanbul'daki toplantıya ilkiyle aynı heyetlerin katılması, Kiev ekibine Ukrayna Savunma Bakanı Umerov'un, Moskova heyetine ise Putin'in yardımcısı Vladimir Medinsky'nin başkanlık etmesi bekleniyor.

Ukrayna'nın ulusal yayın kuruluşu Suspilne'nin haberine göre, Zelenskiy salı günü Trump ve Putin ile üçlü bir toplantıya hazır olduğunu söyledi.

"Liderler düzeyinde görüşmeye hazırız. Amerikan tarafı da Rus tarafı da bunu biliyor. 'Trump, Putin ve ben' formatına hazırız ve Trump-Putin, Trump-Zelensky formatına ve sonra da üçümüze hazırız," dedi.

Zelenskiy ayrıca Ukrayna, Rusya ve ABD arasında gelecekte yapılacak görüşmeler için başta Türkiye, İsviçre ve Vatikan olmak üzere çeşitli yerlerin düşünüldüğünü de sözlerine ekledi.

ABD Başkanı, Rusya'ya karşı yeni yaptırımlar uygulamaktan kaçınsa da geçtiğimiz hafta boyunca Putin üzerindeki baskısını arttırdı.

Trump çarşamba günü Rusya Devlet Başkanı'na Ukrayna ile ateşkes müzakerelerinde ilerleme kaydetmesi için bir son tarih verdi.

Putin'in bir barış anlaşması konusunda ciddi olup olmadığını düşünüp düşünmediği sorulduğunda Trump, "Yaklaşık iki hafta içinde size haber vereceğim," dedi.

Euronews